Tahukah anda terdapat banyak penyebab kegagalan buah pinggang yang mungkin tidak anda sedari? Penyakit ini adalah penyakit yang boleh membawa maut dan sering mengakibatkan kematian. Sekurang-kurangnya 1.5 bilion orang di seluruh dunia telah mati akibat penyakit ini.
Bahkan berdasarkan data yang dikeluarkan oleh Kementerian Kesehatan Indonesia, kegagalan ginjal adalah penyakit yang menyebabkan kematian yang menduduki tempat ke-27 di dunia pada tahun 1990 dan meningkat ke 18 pada tahun 2010.
Penyakit ini boleh disebabkan oleh pelbagai keadaan. Apakah faktor pencetus yang paling biasa untuk kegagalan buah pinggang? Lalu adakah kegagalan buah pinggang dapat diubati? Mari kita lihat ulasan berikut mengenai penyebab kegagalan buah pinggang supaya anda dapat mengelakkan risiko.
Tahap kegagalan buah pinggang
Keparahan kegagalan buah pinggang boleh dibahagikan kepada 2 peringkat, iaitu kegagalan buah pinggang akut dan kronik. Inilah penjelasannya:
Kegagalan buah pinggang akut
Kegagalan buah pinggang akut juga dikenali sebagai kecederaan buah pinggang akut. Keadaan ini biasanya berlaku pada orang yang telah lama dimasukkan ke hospital.
Apabila kegagalan buah pinggang akut berlaku, tubuh akan mengalami lebihan garam, cecair, dan bahan buangan dari darah. Keadaan ini umumnya berlaku kerana aliran darah yang perlahan ke buah pinggang, saluran air kencing tersumbat atau kerosakan langsung pada buah pinggang.
Kegagalan buah pinggang akut boleh mengancam nyawa dan memerlukan rawatan intensif. Penyakit ini dapat berkembang dengan cepat dalam beberapa jam atau hari.
Kegagalan buah pinggang kronik
Kegagalan buah pinggang kronik adalah keadaan kegagalan buah pinggang yang lebih teruk. Sekiranya kegagalan buah pinggang kronik, organ ginjal secara beransur-ansur akan kehilangan fungsinya. Keadaan ini biasanya berlaku apabila gejala awal kegagalan buah pinggang diabaikan.
Apabila berfungsi dengan normal, buah pinggang dapat menyaring sisa dan lebihan cairan dari darah yang kemudian akan dikeluarkan melalui air kencing.
Sementara itu, dalam keadaan kegagalan buah pinggang kronik, organ tidak lagi dapat menyaring sisa secara normal. Sehingga cecair dan sisa berbahaya dapat terkumpul di dalam badan.
Terdapat lima peringkat kegagalan buah pinggang kronik. Selalunya orang mengabaikan gejala awal dan hanya menyedari setelah memasuki kegagalan buah pinggang tahap 5. Apabila anda telah memasuki tahap kegagalan buah pinggang tahap 5, buah pinggang hampir tidak dapat berfungsi.
Baca juga: Pemindahan Ginjal: Cara Kerja, Syarat, Risiko dan Anggaran Kos
Penyebab kegagalan buah pinggang
Kegagalan buah pinggang sering disebabkan oleh masalah kesihatan yang lain. Terutama keadaan yang boleh merosakkan buah pinggang secara perlahan. Kerosakan pada buah pinggang boleh menjadi kekal dari masa ke masa. Berikut adalah faktor penyebab kegagalan buah pinggang yang perlu anda ketahui
1. Diabetes dan tekanan darah tinggi
Penyebab kegagalan buah pinggang yang paling biasa adalah diabetes dan tekanan darah tinggi. Tetapi selain daripada itu, terdapat beberapa keadaan lain yang juga merupakan faktor yang paling berisiko yang menyebabkan kegagalan buah pinggang.
Sebilangan faktor risiko ini biasanya mempunyai satu atau lebih penyebab seperti kehilangan aliran darah ke buah pinggang. Keadaan ini boleh disebabkan oleh beberapa faktor seperti serangan jantung, kegagalan hati, dehidrasi atau reaksi alergi.
2. Masalah saluran kencing
Apabila badan anda tidak dapat mengeluarkan air kencing, toksin akan terus berkumpul dan membebankan buah pinggang. Jadi itu mula muncul gangguan pada buah pinggang. Beberapa keadaan yang sering mencetuskan masalah pundi kencing termasuk:
- Kanser prostat (jenis yang paling biasa pada lelaki)
- Kanser kolon
- Kanser serviks
- Kanser pundi kencing
Keadaan lain yang boleh mengganggu saluran kencing dan juga boleh menyebabkan kegagalan buah pinggang termasuk:
- Batu karang
- Pembesaran prostat
- Pembekuan darah di saluran kencing
- Kerosakan pada saraf yang mengawal pundi kencing
3. Penyebab lain kegagalan buah pinggang
Diabetes dan tekanan darah tinggi adalah penyebab penyakit buah pinggang yang paling biasa. Walau bagaimanapun, keadaan lain juga boleh mencetuskan penyakit buah pinggang dan kegagalan buah pinggang, termasuk:
- Pembekuan darah di sekitar buah pinggang
- Jangkitan
- Toksin berlebihan dari logam berat
- Dadah dan alkohol
- Vaskulitis atau keradangan saluran darah
- Lupus adalah penyakit autoimun yang boleh menyebabkan keradangan pada organ tubuh
- Glomerulonefritis atau keradangan saluran darah kecil buah pinggang
- Sindrom uremik hemolitik yang melibatkan pemecahan sel darah merah berikutan jangkitan bakteria, biasanya berasal dari usus
- Multiple myeloma atau barah sel plasma di sumsum tulang
- Scleroderma atau keadaan autoimun yang mempengaruhi kulit
- Purpura trombositopenik trombotik atau gangguan yang menyebabkan pembekuan darah di saluran kecil
- Pengambilan ubat kemoterapi yang merawat barah dan beberapa penyakit autoimun
- Pendedahan kepada pewarna yang digunakan dalam beberapa ujian pencitraan
- Ambil antibiotik tertentu.
Baca juga: 9 Ciri Penyakit Buah Pinggang Yang Perlu Diperhatikan, Adakah Anda Pernah Mengalaminya?
Faktor risiko kegagalan buah pinggang
Setiap orang boleh mengalami kegagalan buah pinggang, tetapi ada beberapa orang yang mempunyai faktor risiko yang lebih tinggi untuk keadaan ini.
Mempunyai salah satu faktor risiko ini tidak bermakna anda akan menghidap penyakit buah pinggang. Tetapi jika anda menemui dan merawat penyakit buah pinggang lebih awal, anda mungkin dapat mencegahnya menjadi lebih teruk.
Berikut adalah beberapa faktor risiko yang boleh membuat anda lebih cenderung mengalami kegagalan buah pinggang:
1. Diabetes
Diabetes adalah salah satu faktor terbesar yang meningkatkan risiko penyakit buah pinggang dan nombor satu penyebab kegagalan buah pinggang.
Diet yang sihat, gaya hidup aktif, dan mengambil ubat dapat membantu menguruskan diabetes dan mencegah masalah kesihatan seperti kerosakan buah pinggang.
2. Tekanan darah tinggi
Faktor risiko yang boleh menyebabkan kegagalan buah pinggang adalah tekanan darah tinggi. Tekanan darah tinggi adalah salah satu faktor terbesar yang meningkatkan risiko penyakit buah pinggang dan merupakan penyebab kedua kegagalan buah pinggang.
Mengawal tekanan darah dapat membantu mencegah penyakit buah pinggang, atau mencegahnya menjadi lebih teruk.
3. Sejarah keluarga
Sekiranya anda mempunyai sejarah keluarga mengalami kegagalan buah pinggang, maka anda lebih berisiko menghidap penyakit ini.
Oleh itu, mencuba sejarah perubatan keluarga adalah langkah penting untuk menentukan risiko penyakit buah pinggang anda.
4. Faktor usia
Sekiranya anda berumur lebih dari 60 tahun maka anda berisiko lebih tinggi terkena penyakit buah pinggang. Seiring bertambahnya usia, ginjal anda secara semula jadi tidak berfungsi seperti yang dilakukan ketika anda masih muda.
Orang yang berumur 60 tahun ke atas juga cenderung menghidap diabetes dan tekanan darah tinggi, yang merupakan dua penyebab utama kegagalan buah pinggang.
5. Bangsa atau etnik
Faktor risiko terakhir untuk kegagalan buah pinggang adalah bangsa atau etnik anda. Orang Amerika Afrika, Hispanik, Orang Asli Amerika, dan orang Asia Amerika cenderung menghidap penyakit buah pinggang.
Doktor dan penyelidik tidak pasti mengapa, tetapi mungkin kerana diabetes dan tekanan darah tinggi lebih kerap berlaku pada kumpulan ini.
Baca juga: 5 Gejala Bocor Ginjal yang Perlu Diperhatikan: Foamy Pee Mudah Lelah
Gejala kegagalan buah pinggang
Tanda dan gejala kegagalan buah pinggang berkembang dari masa ke masa sekiranya kerosakan buah pinggang berlaku dengan perlahan. Tanda dan gejala penyakit buah pinggang termasuk:
- Mual
- Gag
- Hilang selera makan
- Keletihan dan kelemahan
- Masalah tidur
- Perubahan kekerapan membuang air kecil
- Menurunkan ketajaman mental
- Kekejangan otot dan kekejangan
- Bengkak kaki dan pergelangan kaki
- Gatal berterusan
- Sakit dada, jika cecair menumpuk di sekitar lapisan jantung
- Sesak nafas, sekiranya cecair menumpuk di paru-paru
- Tekanan darah tinggi (hipertensi) yang sukar dikawal
Tanda-tanda dan gejala-gejala ini sering tidak spesifik, yang bermaksud ia juga disebabkan oleh penyakit lain.
Kerana ginjal sangat mudah disesuaikan dan dapat mengimbangi kehilangan fungsi, tanda dan gejala mungkin tidak muncul sehingga kerosakan kekal terjadi.
Adakah kegagalan buah pinggang dapat disembuhkan?
Penghidap kegagalan buah pinggang kronik atau kegagalan buah pinggang akut, pasti tertanya-tanya adakah kegagalan buah pinggang dapat disembuhkan?
Sebenarnya, kegagalan buah pinggang akut dapat disembuhkan dengan rawatan segera dan sesuai. Fungsi buah pinggang yang terganggu dalam keadaan kegagalan buah pinggang akut dapat kembali normal jika gejala dikesan lebih awal.
Walau bagaimanapun, dalam kegagalan buah pinggang kronik atau tahap 5 buah pinggang, keadaannya tidak dapat disembuhkan. Walaupun begitu, banyak penghidap masih hidup dengan menjalani prosedur dialisis atau pemindahan buah pinggang.
Baca Juga: Pilihan Rawatan untuk Gagal Ginjal, Dari Dialisis hingga Transplantasi
Cara mencegah kegagalan buah pinggang
Kegagalan buah pinggang sering sukar untuk diramalkan atau dicegah. Tetapi anda masih dapat mengurangkan risiko semasa merawat buah pinggang dengan cara berikut:
- Perhatikan arahan semasa menggunakan ubat bebas. Semasa menggunakan ubat penghilang rasa sakit di luar kaunter, seperti aspirin, ibuprofen atau acetaminophen, ikuti arahan untuk dimakan. Sekiranya terlalu kerap, pengambilan ubat penahan sakit boleh menyebabkan kerosakan buah pinggang.
- Mengekalkan berat badan yang sihat. Sekiranya anda sudah mempunyai berat badan yang sihat, cubalah mengekalkannya dengan melakukan aktiviti fizikal secara berkala.
- Selamat menjalani diet. Sekiranya anda perlu menurunkan berat badan, gunakan strategi penurunan berat badan yang sihat. Seperti mengurangkan pengambilan kalori sambil meningkatkan aktiviti fizikal.
- Jangan merokok. Merokok boleh merosakkan buah pinggang dan memburukkan lagi kerosakan buah pinggang. Sekiranya anda menghadapi masalah berhenti merokok, berjumpa dengan profesional.
- Uruskan keadaan perubatan lain yang anda ada. Sekiranya anda mempunyai penyakit atau keadaan yang meningkatkan risiko penyakit buah pinggang, berbincanglah dengan doktor anda mengenai cara mengawal penyakit ini. Juga, lakukan ujian ginjal khas jika diperlukan.
Kementerian Kesehatan Indonesia juga telah membuat program untuk mencegah terjadinya kegagalan ginjal, seperti membuat gerakan CERDIK yang bermaksud:
- C = Periksa kesihatan secara berkala dan berkala
- E = Menghilangkan asap rokok
- R = Rajin melakukan aktiviti fizikal
- D = Makanan sihat dengan kalori seimbang
- I = Rehat yang mencukupi
- K = Menguruskan tekanan
Baca juga: Minum banyak air boleh mencegah penyakit buah pinggang, tetapi ada hadnya!
Perlu diingat, pada peringkat awal, penyakit ini selalunya tidak menunjukkan sebarang gejala kerana tubuh biasanya dapat mengatasi penurunan fungsi ginjal yang ketara.
Biasanya penyakit ini dikesan melalui pemeriksaan untuk keadaan lain, seperti ujian darah atau air kencing. Atas sebab ini, pemeriksaan kesihatan berkala sangat penting.
Selain itu, jika anda mempunyai simptom penyakit ini, ada baiknya berjumpa doktor. Pengesanan awal akan membantu anda mengatasi penyakit yang ada di dalam badan.
Jaga kesihatan anda dan keluarga anda dengan berunding secara berkala dengan rakan doktor kami. Muat turun aplikasi Doktor Baik sekarang, klik pautan ini, OK!
